Tóm tắt: Công tác nghiên cứu, biên soạn, tuyên truyền, giáo dục Lịch sử Đảng là một trong những nhiệm vụ quan trọng, góp phần bồi dưỡng, nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và nhân dân trong công tác đấu tranh có hiệu quả với các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch đối với ngành Lịch sử Đảng. Nhận thức rõ vai trò và tầm quan trọng của lịch sử Đảng, Đảng bộ tỉnh Hòa Bình đã quan tâm, chú trọng lãnh đạo nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu, biên soạn, tuyên truyền, giáo dục Lịch sử Đảng đồng bộ, hiệu quả và đã đạt được nhiều kết quả quan trọng.
Từ khóa: Đảng bộ tỉnh Hòa Bình; nâng cao chất lượng; nghiên cứu, biên soạn; tuyên truyền, giáo dục lịch sử Đảng
1. Chủ trương và sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Hòa Bình
Ngày 18-1-2018, Ban Bí thư Trung ương Đảng ra Chỉ thị số 20-CT/TW “về tiếp tục tăng cường, nâng cao chất lượng nghiên cứu, biên soạn, tuyên truyền, giáo dục lịch sử Đảng”, trong đó nêu rõ: “Đổi mới tư duy, nâng cao nhận thức trong toàn Đảng và toàn xã hội, trước hết là của người đứng đầu các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác nghiên cứu, biên soạn, tuyên truyền, giáo dục Lịch sử Đảng đối với công tác xây dựng Đảng trong tình hình mới”1. Thực hiện tốt công tác này là nhằm phát huy truyền thống, lịch sử vẻ vang của Đảng, là cội nguồn sức mạnh, là động lực tinh thần to lớn cổ vũ toàn Đảng, toàn quân và toàn dân nỗ lực phấn đấu thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc.
Ban Bí thư cho rằng cần phải đổi mới phương pháp nghiên cứu, biên soạn Lịch sử Đảng theo hướng gắn liền với nghiên cứu, phát triển và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và nghiên cứu lịch sử dân tộc. Trong công tác tuyên truyền, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục Lịch sử Đảng trong Đảng và toàn xã hội, đặc biệt là thế hệ trẻ với phương pháp, cách thức đa dạng, phù hợp đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới; làm tốt công tác thông tin, giới thiệu Lịch sử Đảng ta với bạn bè quốc tế. Chủ động đấu tranh phê phán, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, xuyên tạc Lịch sử Đảng ta2.
Thực hiện chủ trương của Ban Bí thư, ngày 28-9-2018, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hòa Bình ban hành Chỉ thị số 45-CT/TU nêu rõ: Các cấp ủy, trực tiếp và thường xuyên là thường trực cấp ủy phải tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác nghiên cứu, biên soạn, tuyên truyền, giáo dục lịch sử Đảng. Phấn đấu đến năm 2025, có trên 90% số xã, phường, thị trấn, trên 80% số ban, ngành, đoàn thể ở tỉnh xuất bản công trình lịch sử truyền thống hoặc kỷ yếu; có trên 70% số đơn vị cấp huyện nghiên cứu, chỉnh sửa, bổ sung và tái bản Lịch sử Đảng bộ cấp huyện (1930 - 2015 hoặc 1930 - 2020) hoặc xuất bản công trình Đảng bộ cấp huyện qua các kỳ Đại hội. Chú trọng sưu tầm, nghiên cứu, tổng kết các vấn đề về lịch sử hình thành tỉnh Hòa Bình, tiến tới xây dựng Đề án triển khai bộ Lịch sử tỉnh Hòa Bình. Các ấn phẩm lịch sử được xuất bản phải đảm bảo tính đảng, tính khoa học, phản ánh đầy đủ, trung thực quá trình lãnh đạo cách mạng của Đảng; những sự kiện lịch sử, mốc lịch sử, nhân vật lịch sử trong phong trào cách mạng của địa phương qua các thời kỳ3.
Thực hiện những chủ trương trên của Trung ương và Tỉnh ủy Hòa Bình, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Hòa Bình đã phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức tuyên truyền, phổ biến sâu rộng những chỉ thị này trên nhiều kênh thông tin, như: bản tin sinh hoạt chi bộ; trang Website Tỉnh ủy Hòa Bình, Báo Hòa Bình, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, đài truyền thanh cơ sở. Chủ động đấu tranh, phê phán, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, xuyên tạc lịch sử Đảng, lịch sử truyền thống cách mạng,… Đồng thời, đưa nội dung thực hiện Chỉ thị số 20-CT/TW của Ban Bí thư và Chỉ thị số 45-CT/TU của Ban Thường vụ tỉnh vào chương trình kiểm tra, giám sát việc thực hiện nhiệm vụ công tác tuyên giáo, giáo dục lý luận chính trị đối với các đảng bộ trực thuộc Tỉnh ủy.
Hằng năm, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Hòa Bình ban hành kế hoạch về công tác nghiên cứu, biên soạn, tuyên truyền, giáo dục Lịch sử Đảng bộ, truyền thống đấu tranh cách mạng; hướng dẫn các cấp ủy đảng, chính quyền trong tỉnh xây dựng kế hoạch nghiên cứu, biên soạn, tuyên truyền, giáo dục Lịch sử Đảng bộ, truyền thống đấu tranh cách mạng của địa phương, đơn vị; đồng thời, theo dõi, hướng dẫn, thẩm định công tác Lịch sử Đảng bộ địa phương, tham mưu giúp cấp ủy giải đáp những vấn đề liên quan đến lịch sử, góp phần tháo gỡ khó khăn trong việc biên soạn lịch sử địa phương, lịch sử truyền thống của các ngành. Trong nội dung thi đua công tác tuyên giáo hằng năm, có đề ra tiêu chuẩn và thang điểm chấm thi đua về công tác lịch sử Đảng.
2. Một số kết quả
Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, công tác sưu tầm, biên soạn Lịch sử Đảng và giáo dục truyền thống cách mạng trong toàn tỉnh đã có nhiều chuyển biến tích cực, phát triển cả bề rộng và chiều sâu. Nhiều đề tài, nhiệm vụ nghiên cứu về Lịch sử Đảng có nội dung quan trọng, ý nghĩa khoa học và thực tiễn được tổ chức triển khai. Nhận thức về vị trí, vai trò, tính cấp thiết của công tác nghiên cứu, biên soạn Lịch sử Đảng và giáo dục truyền thống yêu nước, truyền thống cách mạng của các cấp ủy, các cơ quan quản lý nhà nước, cán bộ, phối hợp giữa đảng viên và nhân dân các dân tộc trong tỉnh nói chung, đội ngũ cán bộ làm công tác Lịch sử Đảng nói riêng được nâng lên một cách rõ rệt, ngày càng sâu sát, hiệu quả hơn. Điều đó được thể cụ thể như sau:
Thứ nhất, về công tác nghiên cứu, biên soạn Lịch sử Đảng bộ địa phương; lịch sử các ban, ngành, đoàn thể. Sau khi hoàn thành bộ Lịch sử Đảng bộ tỉnh Hòa Bình (1929-2010), trong những năm 2018 - 2025, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hòa Bình đã chỉ đạo tổ chức nghiên cứu, chỉnh lý, bổ sung và xuất bản cuốn “Địa chí tỉnh Hòa Bình”; sưu tầm và biên soạn cuốn sách “Bác Hồ với tỉnh Hòa Bình” làm phong phú thêm Lịch sử Đảng bộ tỉnh; triển khai thực hiện đề án sưu tầm, biên soạn, xuất bản 3 bộ sách lớn: “Lịch sử tỉnh Hòa Bình từ khởi thủy đến năm 2020”; “Đảng bộ tỉnh Hòa Bình qua các kỳ Đại hội 1945-2025”; “Lịch sử Đảng bộ tỉnh Hòa Bình 1929-2025”. Đặc biệt, bộ sách “Lịch sử tỉnh Hòa Bình từ khởi thủy đến năm 2020” được nghiên cứu và xuất bản sẽ là công trình đầu tiên phản ánh một cách khách quan, toàn diện và hệ thống lịch sử tỉnh Hòa Bình trên tất cả các lĩnh vực từ chính trị, hành chính, kinh tế, văn hoá, xã hội, quốc phòng, an ninh; những đóng góp của nhân dân các dân tộc Hòa Bình trong quá trình dựng nước, giành độc lập, giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam. Công trình góp phần bảo tồn, gìn giữ và phát huy kho tàng tư liệu quý giá về vùng đất và con người Hòa Bình, là tài sản vô giá để lại cho thế hệ mai sau.
Đối với cấp huyện, thị, tính đến tháng 11-2024, có 10/10 huyện, thành phố hoàn thành kế hoạch xuất bản lịch sử Đảng bộ địa phương. Nhiều địa phương đã biên soạn, xuất bản cuốn lịch sử Đảng bộ huyện, thị từ khi thành lập đến năm 2020, như: Lạc Thủy, Kim Bôi, Lương Sơn, Mai Châu, thành phố Hòa Bình, Đà Bắc, Lạc Sơn…. Từ 2018 đến 2025, các huyện ủy, thành ủy, đảng ủy cơ quan đã hoàn thành 17 công trình lịch sử Đảng bộ cấp huyện và 22 các công trình lịch sử khác. Các huyện Lương Sơn, Mai Châu, Cao Phong, Lạc Sơn đã hoàn thành lịch sử Đảng bộ cấp xã theo đơn vị hành chính trước khi thực hiện Nghị quyết số 830/NQ-UBTVQH14, ngày 17-2-2019 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội “Về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc tỉnh Hòa Bình”. Đảng bộ thành phố Hòa Bình hoàn thành 6 công trình lịch sử Đảng bộ địa phương, lịch sử truyền thống ngành và lực lượng vũ trang; 18/19 xã, phường thuộc thành phố hoàn thành lịch sử Đảng bộ. Đảng bộ huyện Lạc Sơn đã hoàn thành 8 công trình lịch sử Đảng bộ và lịch sử truyền thống ngành. Đảng bộ huyện Tân Lạc hoàn thành 11 công trình cả lịch sử Đảng bộ địa phương và các công trình khác. Đảng bộ huyện Đà Bắc xuất bản 7 công trình lịch sử Đảng bộ cấp xã. Đảng bộ Quân sự tỉnh đã xuất bản 3 công trình: “Lịch sử kháng chiến tỉnh Hòa Bình”, “Lịch sử Quân sự tỉnh Hòa Bình”, “Lịch sử Đảng bộ Quân sự tỉnh Hòa Bình”; chỉ đạo Ban Chỉ huy Quân sự huyện, thành phố tham mưu cho cấp ủy, chính quyền tổ chức xây dựng lịch sử kháng chiến, lịch sử quân sự của địa phương. Đảng bộ Công an tỉnh đã xuất bản 3 công trình: “Lịch sử Công an Nhân dân tỉnh Hòa Bình, giai đoạn 2001-2015”; “Biên niên sự kiện lịch sử Công an huyện Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình giai đoạn 1991-2016”; “Biên niên sự kiện lịch sử Phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội, giai đoạn 1991-2016”. Năm 2020, Mặt trận Tổ quốc tỉnh đã xuất bản cuốn Kỷ yếu “90 năm truyền thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Hòa Bình”…
Tính đến tháng 10-2024, toàn tỉnh đã và đang nghiên cứu và xuất bản là 233 công trình các cấp, trong đó có144/151 xã phường, thị trấn đã xuất bản lịch sử Đảng bộ, 7 công trình đang trong quá trình sưu tầm, biên soạn, chỉnh sửa, chuẩn bị xuất bản. Các công trình đều được tổ chức triển khai theo đúng quy trình khoa học: sưu tầm - nghiên cứu - biên soạn; hội thảo - thẩm định - xuất bản và tuyên truyền giáo dục. Đây là sự cố gắng, nỗ lực của toàn hệ thống các cấp ủy đảng, các địa phương, sở, ban, ngành, đơn vị trong tỉnh.
Quá trình tổ chức triển khai công tác Lịch sử Đảng đã thu hút được đông đảo các nhà khoa học, các cán bộ lão thành, cán bộ lãnh đạo chủ chốt qua các thời kỳ, các nhân chứng lịch sử tham gia. Đây chính là những nhân chứng sống, góp phần quan trọng làm rõ những sự kiện, những vấn đề lịch sử của địa phương, cơ quan đơn vị,.. đóng góp, bổ sung nhiều tư liệu, sự kiện. Các huyện ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc, các ban, sở, ngành, đoàn thể của tỉnh và nhiều cấp ủy cơ sở đã chú trọng mời những cộng tác viên có trình độ chuyên môn tham gia nghiên cứu, sưu tầm, biên soạn để đảm bảo chất lượng công trình. Trong quá trình nghiên cứu, biên soạn, các cấp ủy chú trọng khai thác, sử dụng các nguồn tư liệu lưu trữ ở các cơ quan từ Trung ương đến cơ sở, các nhân chứng lịch sử; tổ chức hội thảo, tọa đàm nhằm giải quyết những vấn đề đặt trong quá trình nghiên cứu; thực hiện chặt chẽ quy trình thẩm định, duyệt, bản thảo lần cuối trước khi xuất bản.
Nhìn chung, các ấn phẩm lịch sử Đảng bộ, lịch sử truyền thống xuất bản đã tái hiện một cách khá đầy đủ, toàn diện, chân thực, sinh động lịch sử phong trào cách mạng của địa phương, đơn vị; đảm bảo tính đảng, tính khoa học, tính giáo dục. Đa số các ấn phẩm đều là những công trình được tổ chức biên soạn rất công phu, có giá trị, ít sai sót, được các cơ quan chuyên môn cấp trên và đông đảo bạn đọc đánh giá cao, góp phần giáo dục truyền thống cho cán bộ, đảng viên và nhân dân trong tỉnh; đồng thời cũng là tài liệu quan trọng, xác minh, khẳng định vai trò của những nhân vật lịch sử, những đóng góp của các tầng lớp nhân dân đối với sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ quê hương, đất nước, góp phần quan trọng trong việc giải quyết chính sách đối với người có công với cách mạng và việc xác minh, bảo tồn, tôn tạo các di tích lịch sử, văn hóa, nhà lưu niệm, nhà truyền thống của địa phương.
Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy đã tổ chức thẩm định nhiều công trình lịch sử Đảng bộ, lịch sử truyền thống cách mạng, lịch sử cấp huyện và các xã, phường, thị trấn; thẩm định nhiều tài liệu giảng dạy lịch sử truyền thống, tài liệu tuyên truyền, phim tư liệu lịch sử, các cuộc trưng bày triển lãm, hội thảo chuyên đề về công tác lịch sử. Chất lượng thẩm định ngày càng được nâng cao, góp phần đảm bảo tính chính xác, khoa học, giáo dục, đặc biệt là tính lịch sử của các công trình lịch sử và nội dung tuyên truyền lịch sử.
Trong quá trình tổ chức nghiên cứu, Hội Khoa học Lịch sử tỉnh Hòa Bình đã phát huy tốt vai trò nghiên cứu, hướng dẫn, tư vấn các vấn đề lịch sử của địa phương; giúp các địa phương biên soạn các công trình lịch sử Đảng cấp huyện. Phối hợp tổ chức các cuộc hội thảo để có căn cứ đề nghị cấp có thẩm quyền thực hiện chế độ cho Thanh niên xung phong; công nhận di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.
Việc đưa nội dung tuyên truyền lịch sử Đảng, lịch sử Đảng bộ địa phương vào sinh hoạt chi bộ được chú trọng. Hằng tháng, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy biên soạn tài liệu sinh hoạt chi bộ, trong đó có nội dung tuyên truyền về lịch sử Đảng, công tác xây dựng Đảng,… đã được các địa phương thực hiện tốt.
Tháng 12-2021, Ban Thường vụ Tỉnh ủy phối hợp với Bộ Quốc phòng tổ chức thành công Hội thảo khoa học cấp Bộ nhân kỷ niệm 70 năm chiến dịch Hòa Bình (10-12-1951 - 10-12-2021) với chủ đề “Chiến thắng Hòa Bình - thành công xuất sắc về chỉ đạo chiến lược của Đảng và bài học lịch sử” với nhiều bài nghiên cứu, tham luận có những phát hiện, đánh giá mới về vị trí, vai trò, ý nghĩa của chiến dịch Hòa Bình, sự đóng góp của Đảng bộ và nhân dân các dân tộc tỉnh Hòa Bình trong lịch sử kháng chiến chống thực dân Pháp của dân tộc.
Công tác tuyên truyền, giáo dục truyền thống cách mạng thông qua các cuốn lịch sử Đảng hoặc lịch sử truyền thống được các cấp ủy, các ban, sở, ngành, đoàn thể chú trọng. Các cuốn lịch sử Đảng bộ, lịch sử truyền thống được phát hành đến chi, đảng bộ trực thuộc, thư viện, điểm bưu điện văn hóa xã và trường học đóng trên địa bàn. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội tỉnh thường xuyên, chú trọng xây dựng nội dung, lồng ghép trong chương trình, kế hoạch để tuyên truyền, giáo dục về lòng yêu nước, truyền thống lịch sử và cách mạng của đất nước, của địa phương, truyền thống của hội, đoàn thể,… cho hội viên, đoàn viên. Các huyện ủy, thành ủy chỉ đạo các cơ quan chức năng thông qua các lớp tập huấn, các hội nghị, các buổi sinh hoạt của các đoàn thể,… dành thời gian nhất định để sinh hoạt về lịch sử của đảng bộ, lịch sử truyền thống của địa phương, của ngành,... Nhiều xã, phường, thị trấn phối hợp với nhà trường đóng trên địa bàn tổ chức các buổi ngoại khóa chia sẻ, tuyên truyền cho học sinh, sinh viên về đề tài lịch sử Đảng bộ, về tấm gương các anh hùng, liệt sĩ của quê hương anh dũng hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc. Qua đó, khơi dậy tình yêu quê hương, đất nước, lòng tự hào dân tộc, củng cố niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng; động viên cán bộ, đảng viên, nhân dân, nhất là thế hệ trẻ tích cực tham gia vào công cuộc đổi mới, xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh.
Nét nổi bật trong công tác giáo dục truyền thống cách mạng của tỉnh là phần lớn các đối tượng trong các loại hình giáo dục, đào tạo đều có học phần Lịch sử Đảng bộ địa phương. Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo triển khai đề tài: “Biên soạn sách giáo khoa giảng dạy lịch sử Đảng bộ địa phương trong trường phổ thông ở tỉnh Hòa Bình”; đề tài được ứng dụng vào thực tiễn với việc xuất bản cuốn sách giáo khoa và sách hướng dẫn giảng dạy “Lịch sử tỉnh Hòa Bình 1929-2010”, cấp phát cho 100% trường phổ thông trong toàn tỉnh. Hằng năm, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh tổ chức kiểm tra, đánh giá việc giảng dạy và học tập lịch sử địa phương; tổ chức các lớp bồi dưỡng về nội dung chương trình lịch sử địa phương cho giáo viên môn Lịch sử nhằm nâng cao chất lượng công tác này.
Trường Chính trị tỉnh và Trường Cao đẳng Sư phạm Hòa Bình chủ trì, phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy xây dựng học phần lịch sử địa phương đưa vào giảng dạy với đối tượng là học viên lớp trung cấp lý luận chính trị và sinh viên Cao đẳng Sư phạm theo hướng dẫn của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy đã chỉ đạo, hướng dẫn, giúp đỡ các huyện, thành phố tiến hành biên soạn cuốn tài liệu tuyên truyền lịch sử, giáo dục truyền thống đấu tranh cách mạng của đảng bộ và nhân dân các huyện, thành phố và đưa tài liệu này vào giảng dạy trong các trường phổ thông, các trung tâm chính trị cấp huyện. Đến đầu năm 2025, tất cả các trung tâm chính trị cấp huyện đã đưa Lịch sử Đảng bộ tỉnh Hòa Bình, lịch sử Đảng bộ huyện của mình vào tuyên truyền, giáo dục cho học viên tại trung tâm; có 8/10 huyện, thành phố biên soạn tài liệu giáo dục truyền thống, lịch sử Đảng bộ và nhân dân địa phương dùng làm tài liệu chính thống bổ trợ cho việc tổ chức giảng dạy và học tập lịch sử địa phương trong hệ thống các trường phổ thông.
Thứ ba, bố trí nguồn lực cho công tác lịch sử Đảng. Công tác xây dựng đội ngũ làm công tác Lịch sử Đảng được cấp ủy các cấp quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo. Đội ngũ cán bộ, giáo viên, giảng viên làm công tác Lịch sử Đảng được đào tạo đúng chuyên ngành lịch sử Đảng, lịch sử dân tộc, có tâm huyết với nghề, thường xuyên được cử đi học các chương trình đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Số lượng cán bộ làm công tác Lịch sử Đảng các cấp trong tỉnh cơ bản đủ theo khung quy định của Trung ương, của ngành; tuy nhiên, ở cấp huyện và xã nhiều người chưa được đào tạo đúng chuyên ngành lịch sử nên gặp không ít khó khăn trong quá trình tổ chức, thực hiện.
Mặc dù điều kiện kinh tế của tỉnh còn nhiều khó khăn, song hằng năm, nhiều đảng bộ huyện, thành phố đã dành nguồn kinh phí từ 30 đến 50 triệu đồng hỗ trợ cho mỗi đơn vị cơ sở trực thuộc triển khai công tác sưu tầm, biên soạn, xuất bản lịch sử Đảng bộ, lịch sử truyền thống. Đảng bộ các xã, phường, thị trấn, các đoàn thể chính trị - xã hội, một số phòng, ban cấp huyện đã ra nghị quyết tiết kiệm chi ngân sách địa phương, ngân sách cơ quan, đơn vị để phục vụ công tác sưu tầm, biên soạn lịch sử Đảng bộ, lịch sử truyền thống. Nhiều tập thể, cá nhân, doanh nghiệp ủng hộ, tham gia vào việc sưu tầm, biên soạn và xuất bản lịch sử,... đây là nguồn lực quan trọng trong việc triển khai thực hiện các công trình lịch sử Đảng bộ, đặc biệt là cấp xã.
Bên cạnh kết quả đạt được, công tác lịch sử Đảng trên địa bàn tỉnh cũng còn một số hạn chế nhất định, như: Việc lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện công tác lịch sử Đảng ở một số cấp ủy, chính quyền, sở, ban, ngành, đoàn thể chưa được thường xuyên, chặt chẽ. Đội ngũ cán bộ chuyên trách công tác Lịch sử Đảng còn thiếu, trình độ chưa đồng đều. Đặc biệt, phần lớn Ban Tuyên giáo cấp huyện thiếu cán bộ chuyên môn phụ trách lịch sử. Một số cơ quan, đơn vị, nhất là cấp xã chưa chú trọng công tác lưu trữ tư liệu; có đơn vị sau khi xuất bản lịch sử một thời gian ngắn đã không còn lưu giữ được các tư liệu liên quan. Một số sở, ngành ít quan tâm đến việc nghiên cứu, biên soạn lịch sử truyền thống của ngành. Việc tăng cường xã hội hóa công tác biên soạn, xuất bản lịch sử Đảng bộ ở một số địa phương, đơn vị trong tỉnh chưa được kiểm tra, chỉ đạo chặt chẽ dẫn đến chất lượng còn hạn chế. Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác nghiên cứu, sưu tầm lịch sử Đảng còn nhiều thiếu thốn. Tư liệu lịch sử địa phương nói chung, tư liệu văn bản ở cấp huyện, xã và ở ngành, tỉnh nói riêng trong các thời kỳ kháng chiến còn lại rất ít. Chất lượng của việc tổ chức giảng dạy và học tập lịch sử địa phương, nhất là lịch sử Đảng bộ cấp huyện và cấp xã trong các nhà trường chưa cao, còn mang tính hình thức nên có không ít học sinh, sinh viên chưa hiểu về truyền thống cách mạng của địa phương.
3. Một số giải pháp tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác nghiên cứu, biên soạn, tuyên truyền, giáo dục lịch sử Đảng
Để tiếp tục thực hiện tốt Chỉ thị số 20-CT/TW, ngày 18-1-2018 của Ban Bí thư và Chỉ thị số 45-CT/TU, ngày 28-9-2018 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Hòa Bình, các cấp ủy, tổ chức đảng và chính quyền các cấp trong tỉnh cần tập trung thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm sau:
Một là, tiếp tục nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác nghiên cứu, biên soạn, tuyên truyền, giáo dục lịch sử Đảng, lịch sử truyền thống cách mạng trong thời kỳ mới; xác định đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của công tác chính trị - tư tưởng.
Hai là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện của các cấp ủy Đảng đối với công tác lịch sử Đảng. Thường trực cấp ủy các cấp phải quan tâm sát sao hơn nữa trong chỉ đạo công tác Lịch sử Đảng nhằm tạo sự chuyển biến về chất đối với công tác nghiên cứu, biên soạn, tuyên truyền, giáo dục lịch sử Đảng. Đề cao vai trò của hệ thống tuyên giáo các cấp, chủ động tham mưu xây dựng chương trình, kế hoạch dài hạn và hằng năm về công tác Lịch sử Đảng đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới, phù hợp với tình hình thực tiễn của tỉnh, của địa phương, đơn vị. Các sở, ban, ngành của tỉnh khẩn trương chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác biên soạn lịch sử truyền thống, biên niên sự kiện lịch sử của đơn vị, ngành. Các đảng bộ trực thuộc chú trọng rà soát, đánh giá chất lượng các công trình lịch sử Đảng bộ cấp huyện, cấp xã, để kịp thời xây dựng kế hoạch sưu tầm, chỉnh lý, biên soạn bổ sung; tổ chức triển khai nghiên cứu, tổng kết, biên soạn công trình Đảng bộ cấp huyện qua các kỳ đại hội, các công trình nghiên cứu chuyên ngành như địa chí, từ điển địa chí cấp huyện. Chú trọng chỉ đạo việc số hóa các tài liệu, tư liệu, công trình lịch sử Đảng.
Ba là, Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy chủ trì, phối hợp tham mưu triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án số 14-ĐA/TU ngày 29-11-2022 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy “về xây dựng, biên soạn Lịch sử tỉnh Hòa Bình từ sơ sử đến năm 2020”; triển khai thực hiện sưu tầm, nghiên cứu, biên soạn, bổ sung và xuất bản cuốn sách “Đảng bộ tỉnh Hòa Bình qua các kỳ Đại hội 1945-2025” và “Lịch sử Đảng bộ tỉnh Hòa Bình 1929-2025” đúng kế hoạch, đảm bảo chất lượng. Nâng cao hơn nữa chất lượng tham mưu, chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra về chuyên môn nghiệp vụ công tác lịch sử đảng; thực hiện thẩm định các công trình, đề án lịch sử cấp tỉnh, cấp huyện và kiểm tra, giám sát công tác thẩm định của các huyện ủy, thành ủy, đảng ủy, chất lượng của các công trình lịch sử các cấp.
Bốn là, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục lịch sử Đảng, lịch sử truyền thống đơn vị, ngành đến cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và nhân dân bằng nhiều hình thức phù hợp và thường xuyên. Đồng thời, tăng cường các buổi giao lưu, kết nối giữa các nhà khoa học, các nhân chứng lịch sử với học sinh, sinh viên trong các nhà trường về lịch sử, truyền thống cách mạng, qua đó, khơi gợi tình yêu quê hương, đất nước đến thế hệ trẻ.
Năm là, đẩy mạnh việc đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục lịch sử Đảng, lịch sử Đảng bộ địa phương trong Trường Chính trị tỉnh, Trung tâm Chính trị cấp huyện, trong các trường phổ thông thuộc hệ thống giáo dục quốc dân. Chú trọng đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục lịch sử đảm bảo theo hướng ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ; coi trọng tuyên truyền, giáo dục bài học kinh nghiệm trong giáo dục lịch sử.
Sáu là, coi trọng việc kiện toàn, bố trí cán bộ chuyên trách phụ trách công tác nghiên cứu, biên soạn lịch sử Đảng ở các địa phương, đơn vị. Bố trí cán bộ đúng chuyên ngành, đủ năng lực làm công tác Lịch sử Đảng ở các cấp. Quan tâm, tạo điều kiện tổ chức tập huấn và tham gia các lớp bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ do Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức.
Bảy là, tăng cường đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ nhiệm vụ công tác lịch sử Đảng, nhất là thực hiện chuyển đổi số trong lĩnh vực công tác lịch sử Đảng. Tiếp tục đầu tư nâng cao chất lượng việc cập nhật cơ sở dữ liệu điện tử lịch sử Đảng bộ tỉnh và lịch sử Đảng bộ các huyện, thành phố.
Ngày nhận: 12-3-2025; ngày thẩm định, đánh giá: 18-4-2025; ngày duyệt đăng: 25-4-2025
6. Điển hình như: Huyện Cao Phong, kinh phí hỗ trợ từ ngân sách huyện cho mỗi xã là 80 triệu đồng/2 năm; huyện Kim Bôi, kinh phí hỗ trợ từ ngân sách huyện cho mỗi xã là 70 triệu đồng; huyện Lương Sơn, kinh phí hỗ trợ cho các xã vùng CT229 là 80 triệu đồng/xã, các xã, thị trấn còn lại là 60 triệu đồng/đơn vị. Các huyện Tân Lạc, Lạc Thủy, Lạc Sơn, Yên Thủy và thành phố Hoà Bình đã hỗ trợ kinh phí cho một số xã, phường, thị trấn xây dựng cuốn Lịch sử Đảng bộ địa phương kinh phí khoảng từ 20 đến 60 triệu đồng,...