Tạp chí Lịch sử Đảng
Menu

Những vấn đề chung

Quyết tâm khởi nghĩa của Xứ ủy Nam Kỳ và sự chỉ đạo của Trung ương Đảng đối với cuộc khởi nghĩa

07/11/2025 - 447 lượt xem
Tóm tắt: Ngay sau khi Chiến tranh thế giới II bùng nổ, Trung ương Đảng quyết định thay đổi chiến lược cách mạng, đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên trước hết và chủ trương chuẩn bị những điều kiện tiến tới khởi nghĩa vũ trang. Theo tinh thần đó, Xứ ủy Nam Kỳ đã lên kế hoạch và lãnh đạo một cuộc khởi nghĩa nhằm giành chính quyền về tay nhân dân. Khởi nghĩa Nam Kỳ thể hiện khát vọng độc lập tự do của nhân dân Việt Nam nói chung và nhân dân Nam Kỳ nói riêng. Bài viết tập trung làm rõ quá trình chuẩn bị, quyết tâm khởi nghĩa của Xứ ủy Nam Kỳ, sự chỉ đạo của Trung ương Đảng và rút ra một số nhận xét.

Từ khóa: Khởi nghĩa Nam Kỳ; Xứ ủy Nam Kỳ; chỉ đạo của Trung ương Đảng

Nhận thức của Đảng đối với việc tranh thủ sự giúp đỡ của quốc tế trong những năm 1968-1973

07/11/2025 - 422 lượt xem
Tóm tắt: Trong giai đoạn 1968 - 1973, Mỹ thực hiện chính sách ngoại giao hòa hoãn với Liên Xô và Trung Quốc đã có những tác động lớn đến cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam. Trước tình hình quốc tế phức tạp, Đảng giữ vững đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đồng thời tiếp tục khéo léo tranh thủ giúp đỡ của bạn bè quốc tế, nhất là Liên Xô và Trung Quốc. Bài viết tập trung làm rõ nhận thức của Đảng về tranh thủ sự giúp đỡ của quốc tế trong giai đoạn 1968 - 1973

Từ khoá: Nhận thức của Đảng; tranh thủ sự giúp đỡ quốc tế; 1968 – 1973

Hội nghị Trung ương 6 khóa IV - Bước đột phá trong đổi mới tư duy kinh tế của Đảng

31/10/2025 - 963 lượt xem
Tóm tắt: Với bản lĩnh chính trị vững vàng và xuất phát từ thực tiễn đất nước trong những năm 1976-1979, Đảng và nhân dân Việt Nam đã kiên trì tháo gỡ khó khăn, từng bước tìm tòi con đường đổi mới. Hội nghị Trung ương lần thứ 6, khóa IV (8-1979), được coi là điểm khởi đầu đổi mới tư duy kinh tế của Đảng, mở đầu quá trình tìm kiếm giải pháp đưa đất nước từng bước thoát khỏi cuộc khủng hoảng kinh tế - xã hội. Bài viết tập trung làm rõ bối cảnh dẫn đến Hội nghị và những nội dung cơ bản của Hội nghị.

Từ khóa: Hội nghị Trung ương 6, khóa IV; bước đột phá đầu tiên; đổi mới tư duy kinh tế

Từ quan điểm của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng tháng 11-1939 đến khởi nghĩa Nam Kỳ tháng 11-1940

30/10/2025 - 456 lượt xem
Tóm tắt: Trong bối cảnh tình hình quốc tế và trong nước có nhiều biến chuyển, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng tháng 11-1939 đã đề ra chủ trương đánh đổ đế quốc Pháp, giành độc lập dân tộc là nhiệm vụ cấp bách nhất của cách mạng. Quán triệt quan điểm của Trung ương Đảng, Xứ ủy Nam Kỳ đã lãnh đạo, chỉ đạo các Đảng bộ địa phương, tích cực chuẩn bị các điều kiện cần thiết, tiến hành một cuộc đấu tranh trên phạm vi quy mô lớn để giành chính quyền. Khởi nghĩa Nam Kỳ năm 1940 đã trở thành một trong những dấu mốc quan trọng trong quá trình đấu tranh cách mạng, giành độc lập dân tộc.

Từ khoá: Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng tháng 11-1939; Khởi nghĩa Nam Kỳ tháng 11-1940

Thời điểm phù hợp và thắng lợi của Hiệp định Sơ bộ và Hiệp định Giơnevơ

30/10/2025 - 216 lượt xem
Tóm tắt: Sau Cách mạng Tháng Tám 1945 và trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, trong tình thế phải đối mặt với kẻ thù lớn mạnh hơn rất nhiều, Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh tính toán kỹ lưỡng từng bước đi, tranh thủ từng phút giây quý giá để xây dựng lực lượng, chuẩn bị kháng chiến. Việc ký kết những hiệp định hòa bình vào giai đoạn đầu và cuối cuộc kháng chiến chống Pháp (Hiệp định Sơ bộ 6-3-1946 và Hiệp định Giơnevơ 20-7-1954) đã chứng minh những nỗ lực, thành quả ngoại giao đó hoàn toàn phù hợp với bối cảnh lịch sử cụ thể - đó là việc giành thắng lợi từng bước trong đấu tranh ngoại giao trước kẻ thù không cân sức, điều mà sau này đã trở thành một phần của nghệ thuật giành thắng lợi từng bước trong chiến tranh cách mạng Việt Nam.

Từ khóa: Hiệp định Sơ bộ; Hiệp định Giơnevơ; kháng chiến chống thực dân Pháp

Hồ Chí Minh với Hội nghị thành lập Đảng và các đại hội của Đảng

30/10/2025 - 351 lượt xem
Tóm tắt: Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam đầu năm 1930 do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc chủ trì là sự kiện lịch sử đặc biệt, có tầm quan trọng như một Đại hội. Đó là kết quả của quá trình chuẩn bị công phu, căn bản cả về lý luận chính trị-thực tiễn và tổ chức cán bộ của Người cùng các chiến sĩ cách mạng tiền bối. Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng có giá trị bền vững; Đại hội I (3-1935) của Đảng mở đầu sự khôi phục, phát triển mạnh mẽ của phong trào cách mạng, Nguyễn Ái Quốc chính thức là đại diện của Đảng bên cạnh Quốc tế Cộng sản; đường lối, chiến lược cách mạng của Đảng và Hồ Chí Minh đã đưa đến thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám 1945. Đại hội II (2-1951) của Đảng do Người trực tiếp chỉ đạo đưa kháng chiến chống thực dân Pháp đến thắng lợi. Đại hội III (9-1960) của Đảng hoạch định hai nhiệm vụ chiến lược cách mạng bảo đảm toàn thắng. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng xã hội chủ nghĩa trở thành cơ sở lý luận để Đảng xác định đường lối đổi mới tại Đại hội VI và thành công trong xây dựng, phát triển đất nước hiện nay.

Từ khóa: Hồ Chí Minh; Đại hội Đảng; Cương lĩnh, đường lối của Đảng

Một số kinh nghiệm trong quá trình vận động thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam

29/09/2025 - 950 lượt xem
Tóm tắt: Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời năm 1930 là kết quả tất yếu của quá trình vận động cách mạng dưới sự lãnh đạo của Nguyễn Ái Quốc. Xuất phát từ tình hình thực tiễn đất nước và sự bế tắc của các phong trào cứu nước đương thời, Nguyễn Ái Quốc đã tìm đến chủ nghĩa Mác - Lênin và khẳng định con đường cách mạng vô sản là lối thoát duy nhất cho dân tộc Việt Nam. Người nhanh chóng chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho sự ra đời của Đảng, quá trình đó đã để lại những bài học kinh nghiệm quý giá: truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin một cách sáng tạo, kết hợp chặt chẽ phong trào công nhân với phong trào yêu nước, xây dựng đường lối cách mạng độc lập, sáng tạo và củng cố khối đoàn kết, thống nhất trong Đảng. Đây chính là nền tảng vững chắc cho sự ra đời và thắng lợi của cách mạng Việt Nam.

Từ khóa: Vận động thành lập Đảng; kinh nghiệm

Liên minh chiến đấu Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945-1954) tầm cao tư duy chiến lược, tình cảm sâu nặng và bền chặt, thành quả lớn lao

27/09/2025 - 1.195 lượt xem
Tóm tắt: “Quan hệ đặc biệt” Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Kaysone Phomvihane định danh trên cơ sở tổng kết thực tiễn lịch sử quan hệ giữa hai phong trào cách mạng Việt Nam và Lào hình thành vào năm 1930, khi sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc của Việt Nam và Lào được đặt dưới sự lãnh đạo của chính Đảng vô sản1. Quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam, theo từng giai đoạn lịch sử, được thể hiện thông qua nhiều hình thức và nội dung quan hệ khác nhau, song, xuyên suốt về bản chất là quan hệ bắt nguồn từ lòng yêu nước nồng nàn kết hợp với chủ nghĩa quốc tế cao cả; tình đoàn kết thủy chung và niềm tin về lòng chân thành, trong sáng mà hai dân tộc Việt Nam - Lào dành cho nhau; sự giúp đỡ đến mức cao nhất giữa hai bên nhằm thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ cách mạng và tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển tương lai của hai dân tộc.
Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945-1954), “quan hệ đặc biệt” Việt Nam và Lào mang nội dung “Liên minh chiến đấu” - một điển hình, mẫu mực, hiếm có về sự gắn kết keo sơn, bền chặt, trong sáng và đầy hiệu quả giữa hai dân tộc đấu tranh vì độc lập, tự do.

Từ khóa: Liên minh chiến đấu; Việt Nam-Lào; Lào-Việt Nam; tư duy chiến lược; tình cảm; thành quả; (1945-1954)

Xác định nhiệm vụ giải phóng dân tộc và đoàn kết quốc tế tại Hội nghị Trung ương đảng tháng 5-1941 sự sáng tạo của Đảng trong vận dụng chủ nghĩa Mác-lênin vào thực tiễn cách mạng Việt Nam

27/09/2025 - 1.265 lượt xem
Tóm tắt: Xác định chủ trương, đường lối và nhiệm vụ trong từng thời kỳ, giai đoạn cách mạng có ý nghĩa sống còn đối với sự nghiệp cách mạng của bất kỳ đảng cách mạng nào. Việc xác định đó phải dựa trên những căn cứ từ nhu cầu lớn nhất của đối tượng lãnh đạo đến phương pháp, con đường và thời cơ thực hiện. Đảng Cộng sản Đông Dương đã xử lý đúng đắn nhiệm vụ giải phóng dân tộc và đoàn kết quốc tế trong khuôn khổ ba nước Đông Dương.
Bài viết điểm lại ý kiến của C. Mác, Ph. Ăngghen và V.I. Lênin về vấn đề trên, trình bày quá trình hình thành đường lối và thực hiện nhiệm vụ giải phóng dân tộc của Đảng từ khi Đảng ra đời cho đến khi nhiệm vụ này được khẳng định dứt khoát với việc xử lý đúng nguyên tắc Mác xít về đoàn kết quốc tế với Lào, Campuchia và vai trò to lớn của Nguyễn Ái Quốc tại Hội nghị Trung ương, tháng 5-1941.

Từ khóa: Giải phóng dân tộc; đoàn kết quốc tế; Hội nghị Trung ương, tháng 5-1941; C. Mác, Ph. Ăngghen; V.I. Lênin