Thực hiện hoạt động khoa học phân cấp năm 2024, ngày 22-10-2024, Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Xây dựng hệ thống tổ chức Đảng trong Quân đội Nhân dân Việt Nam – Thành tựu và kinh nghiệm”.
Dự Hội thảo có Đại tá, PGS,TS Nguyễn Văn Sự, nguyên Trưởng Khoa Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng và toàn thể các nhà khoa học, cán bộ, viên chức Viện Lịch sử Đảng. Hội thảo do TS Lương Viết Sang và PGS,TS Trần Trọng Thơ, Phó Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng chủ trì.
Hội thảo đã nhận được gần 27 bài viết của các nhà khoa học trong và ngoài Viện Lịch sử Đảng.
Tại hội thảo, các nhà khoa học đã tập trung phân tích và làm rõ thêm nhiều khía cạnh cụ thể của công tác xây dựng hệ thống tổ chức Đảng trong Quân đội nhân dân Việt Nam qua 80 năm (1944 - 2024) xây dựng và trưởng thành, chiến đấu và chiến thắng cũng như quá trình tiến hành công tác đảng, công tác chính trị trong quân đội qua các thời kỳ lịch sử.
Hội thảo nghe Đại tá, PGS, TS Nguyễn Văn Sự tham luận về quá trình xây dựng hệ thống tổ chức đảng trong Quân đội Nhân dân Việt Nam qua các thời kỳ lịch sử, từ khi thành lập đến nay. TS Lương Viết Sang và PGS,TS Trần Trọng Thơ phát biểu tham luận, làm rõ thêm một số khía cạnh của công tác xây dựng hệ thống tổ chức Đảng trong quân đội trong 80 năm qua; về mối quan hệ giữa cấp ủy Đảng trong quân đội cũng như giữa cấp ủy Đảng trong quân đội với cấp ủy Đảng địa phương; giữa người đứng đầu cấp ủy với chỉ huy đơn vị. Hội thảo cũng đã nghe trên 10 ý kiến phát biểu và trao đổi của các cán bộ, giảng viên, nghiên cứu viên Viện Lịch sử Đảng xung quanh chủ đề của hội thảo. Các đại biểu tham dự hội thảo đã thống nhất một số vấn đề cơ bản sau:
Thứ nhất, Hội thảo khẳng định tầm quan trọng đặc biệt của công tác xây dựng hệ thống tổ chức Đảng trong quân đội và tầm quan trọng của công tác đảng, công tác chính trị trong quân đội. Các đại biểu nhất trí với kết luận: Quân đội nhân dân Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh tổ chức, rèn luyện và lãnh đạo. Sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với quân đội là nguyên tắc bất di, bất dịch, là qui luật trong sự nghiệp xây dựng quân đội kiểu mới của giai cấp vô sản, là nguồn gốc chủ yếu, quyết định mọi thắng lợi và trưởng thành của Quân đội nhân dân Việt Nam.
Thứ hai, trong 80 năm qua, Đảng đã lãnh đạo chặt chẽ công tác xây dựng hệ thống tổ chức Đảng trong Quân đội và lãnh đạo chặt chẽ công tác đảng, công tác chính trị trong các lực lượng vũ trang. Ngay từ trước Cách mạng Tháng Tám 1945, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc và một số đồng chí cán bộ tiền bối của Đảng đã chú ý đến công tác xây dựng Đảng và công tác chính trị trong các lực lượng vũ trang Cứu quốc quân, Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân, Việt Nam Giải phóng quân. Bước vào cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sớm thành lập Trung ương Quân ủy và hệ thống cấp ủy Đảng để thống nhất lãnh đạo quân đội. Kể từ đó, trong hai cuộc kháng chiến, căn cứ tình hình , nhiệm vụ cụ thể, hệ thống tổ chức Đảng trong quân đội được chú ý xây dựng gắn với các nghị quyết của Trung ương Đảng. Theo đó, hệ thống tổ chức đảng trong quân đội đã qua nhiều lần thay đổi1 (qua các giai đoạn 1945-1948, 1948-1952, 1952 -1982, 1982- 1985, 1985 -2005 và từ năm 2005 đến nay) để phù hợp với thực tiễn cách mạng Việt Nam trong kháng chiến, kiến quốc cũng như trong xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc ngày nay. Tùy theo hoàn cảnh cụ thể mà người đứng đầu tổ chức đảng và người chỉ huy đơn vị quân đội được xây dựng khi thì theo chế độ một thủ trưởng, khi thì theo chế độ hai thủ trưởng, lúc thì vai trò của người chính trị viên (người đứng đầu cấp ủy) được đề cao theo chế độ chính ủy tối hậu quyết định, lúc thì chế độ Đảng ủy trong quân đội được đề cao nhằm nâng cao trách nhiệm tập thể và phát huy trí tuệ tập thể.
Thứ ba, công tác xây dựng hệ thống tổ chức Đảng trong quân đội, công tác đảng, công tác chính trị trong quân đội gắn liền với tên tuổi nhiều đồng chí cán bộ cao cấp của quân đội như Võ Nguyên Giáp, Nguyễn Chí Thanh, Văn Tiến Dũng,… Với cương vị được giao, các đồng chí đã đóng góp công lao to lớn của mình vào quá trình xây dựng Quân đội Nhân dân Việt Nam nói chung và công tác đảng, công tác chính trị trong quân đội nói riêng. Đại tướng Võ Nguyên Giáp từng giữ nhiều chức vụ quan trọng trong Trung ương Quân ủy, Tổng Quân ủy và là người có công lao xây dựng hệ thống tổ chức đảng trong quân đội cũng như đặt nền móng cho công tác Đảng, công tác chính trị trong quân đội mà tiêu biểu là công tác đảng, công tác chính trị tại Chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ. Đại tướng Nguyễn Chí Thanh là người tiêu biểu cho công tác đảng, công tác chính trị với việc xây dựng quyết tâm dám đánh Mỹ và thắng Mỹ trong cuộc đụng đầu lịch sử qua những mùa khô 1965-1966 và 1966-1967. Công tác Đảng công tác chính trị trong lực lượng vũ trang giải phóng miền Nam dưới sự lãnh đạo của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh và Quân ủy Miền đã đạt được những thành tựu to lớn góp phần vào những thắng lợi to lớn của quân và dân ta trên chiến trường miền Nam. Đồng chí Đại tướng Văn Tiến Dũng, trải qua các cương vị như Chính ủy Chiến khu 2, Cục trưởng Cục Chính trị, Chính ủy Quân khu 3, Chính ủy Đại đoàn 320 cũng có nhiều đóng góp to lớn cho công tác Đảng, công tác chính trị của quân đội trong kháng chiến chống Pháp.
Thứ tư, trong bối cảnh hiện nay, các thế lực thù địch, phản động chống phá cách mạng Việt Nam đang lớn tiếng đòi “phi chính trị hóa quân đội”, phủ nhận vai trò lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với quân đội. Họ kêu gọi xóa bỏ hệ thống tổ chức đảng và cán bộ tham gia phụ trách công tác Đảng trong quân đội, kêu gọi xây dựng quân đội “trung lập”, quân đội “quốc gia”, không lệ thuộc một khuynh hướng chính trị, một đảng phái nào. Chính bởi vậy, cần tiếp tục giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội, đó là nguyên tắc bất di bất dịch. Đồng thời phải thường xuyên chăm lo củng cố, kiện toàn, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ đảng viên, nhất là đội ngũ cán bộ chủ trì, chủ chốt trong quân đội theo đúng tinh thần chỉ đạo trong Kết luận số 21-KL/TW, ngày 25-10-2021 của Ban Chấp hành Trung ương. Luôn đề cảnh giác, chủ động đấu tranh làm thất bại âm mưu “phi chính trị hoá” quân đội, bảo đảm cho quân đội luôn luôn xứng đáng là công cụ bạo lực sắc bén, lực lượng chính trị trung thành tuyệt đối với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân; tiếp tục viết nên những truyền thống vẻ vang, xứng đáng là quân đội anh hùng của dân tộc anh hùng.
Phát biểu kết luận Hội thảo, PGS, TS Trần Trọng Thơ khẳng định những thành tựu của công tác xây dựng hệ thống tổ chức Đảng trong quân đội, tầm quan trọng đặc biệt của công tác đảng, công tác chính trị trong quân đội, đó là sức mạnh tư tưởng, sức mạnh tinh thần không thể thiếu được trong quá trình xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam tiến lên chính quy, hiện đại hiện nay và trong tương lai.