Thực hiện Chỉ thị số 15-CT/TW ngày 28-8-2002 của Ban Bí thư (khoá IX) về tăng cường và nâng cao chất lượng nghiên cứu, biên soạn lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam và Chỉ thị số 20-CT/TW ngày 18-1-2018 của Ban Bí thư (khóa XI) “Về tiếp tục tăng cường, nâng cao chất lượng nghiên cứu, biên soạn, tuyên truyền, giáo dục lịch sử Đảng”, ngày 25-11-2019 Tỉnh uỷ Lào Cai ban hành Chỉ thị số 40-CT/TU, về tăng cường, nâng cao chất lượng nghiên cứu, biên soạn, tuyên truyền giáo dục lịch sử Đảng trên địa bàn tỉnh. Tiếp đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Quy định số 1397-QĐ/TU, ngày 25-12-2019 về nghiên cứu, biên soạn, xuất bản lịch sử Đảng, lịch sử sở, ban, ngành, địa phương. Trên cơ sở đó, Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ chỉ đạo các cấp bộ đảng từ tỉnh đến cơ sở xây dựng và triển khai kế hoạch nghiên cứu, biên soạn, xuất bản lịch sử Đảng, địa phương, đơn vị theo giai đoạn và cụ thể cho từng năm
Tỉnh uỷ Lào Cai đặc biệt quan tâm đến công tác nghiên cứu, biên soạn và tuyền truyền Lịch sử Đảng, ở cấp tỉnh, từ năm 2013, Tỉnh ủy Lào Cai đã ban hành kế hoach số 71 - KH/TU ngày 13-12-2013 về xây dựng Văn kiện Đảng bộ tỉnh Lào Cai toàn tập từ khóa I đến khóa XIV và thành lập Ban xây dựng bản thảo Văn kiện Đảng bộ tỉnh Lào Cai toàn tập, nhằm giúp cho các nhà nghiên cứu, cán bộ, đảng viên và nhân dân, đặc biệt là các nhà lãnh đạo tiếp cận các nguồn thông tin, tư liệu mang tính hệ thống về sự sáng tạo, nhạy bén, kịp thời và toàn diện trong lãnh đạo của Đảng bộ địa phương qua các giai đoạn cách mạng, từ đó củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng.
Ngay sau khi được thành lập, Ban xây dựng bản thảo đã triển khai Kế hoạch xây dựng bản thảo Văn kiện Đảng bộ theo lộ trình thống nhất: (1). Sưu tầm tài liệu (2).Tiến hành xây dựng đề cương chi tiết (3). Hội thảo góp ý, hoàn thiện đề cương chi tiết, trình xin ý kiến chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy (4). Xây dựng bản thảo (5). Thẩm định, xác minh tư liệu, hiệu đính bản thảo (6). Tổ chức hội thảo góp ý, hoàn thiện bản thảo (7). Trình, xin ý kiến chỉ đạo của Thường trực, Ban Thường vụ Tỉnh ủy (8). Xin ý kiến các cơ quan chức năng về việc sử dụng các tài liệu có dấu mật vào văn kiện (9). Hội đồng xuất bản nghiệm thu (10). Phối hợp với Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật thẩm định, biên tập, in ấn, cấp phát đến các Đảng bộ trực thuộc, các Ban xây dựng Đảng, Văn phòng Tỉnh ủy, Thư viện tỉnh, thư viện huyện, thành phố; Trường chính trị tỉnh; các trường cao đẳng, chuyên nghiệp tỉnh;  Ban tuyên giáo, Trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện; Thường trực Tỉnh ủy, lãnh đạo Ban xây dựng bản thảo Văn kiện. Tính đến nay Lào Cai là tỉnh duy nhất trong cả nước ban hành được bộ Văn kiện hoàn chỉnh gồm 32 tập, dung lượng 43.200 trang. Đây là bộ Văn kiện có tính hệ thống, toàn diện mang ý nghĩa chính trị sâu sắc và có giá trị về mặt khoa học, thực tiễn to lớn.
Ở cấp huyện, nhận thức rõ việc xây dựng văn kiện Đảng bộ địa phương có ý nghĩa rất quan trọng đối với công tác nghiên cứu, tổng kết lý luận và thực tiễn. Cung cấp nguồn tư liệu tham khảo phục vụ cho công tác giảng dạy lịch sử địa phương, giáo dục lịch sử truyền thống trong các trường phổ thông, trung tâm chính trị cấp huyện, các chi, đảng bộ trực thuộc; giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng tại địa phương, góp phần xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh. Trong những năm gần đây, các đảng bộ cấp huyện đã quan tâm chỉ đạo công tác nghiên cứu, xây dựng văn kiện đảng bộ huyện. Hiện nay trên địa bàn tỉnh có Đảng bộ huyện Bắc Hà đã hoàn thành cuốn Văn kiện Đảng bộ huyện tập 1 (1950-1975), ra mắt vào ngày 09-3-2023, huyện đang tiếp tục xây dựng cuốn Văn kiện Đảng bộ huyện tập II (1976-2000), dự kiến sẽ xuất bản trong năm 2023. Ngày 29-3-2023 Đảng bộ thành phố Lào Cai ban hành Kế hoạch sưu tầm, biên soạn và xuất bản bộ sách văn kiện Đảng bộ thành phố Lào Cai từ khóa I đến khóa XXIII (giai đoạn 1950-2025). Đảng bộ thành phố xác định đây là công trình chào mừng Kỷ niệm 75 năm thành lập Đảng bộ thành phố Lào Cai (4-11-1950 – 4-11-2025) và chào mừng Đại hội Đảng bộ thành phố Lào Cai khóa XXIV, nhiệm kỳ 2025-2030. Công trình sẽ được thực hiện trong 3 năm với tổng số 48 tập. Các đảng bộ còn lại đang tiếp tục xây dựng kế hoạch nghiên cứu, biên soạn Văn kiện Đảng bộ cấp huyện, Lào Cai phấn đấu đến năm 2025 sẽ cơ bản hoàn thành xây dựng và xuất bản Văn kiện Đảng bộ cấp huyện.
 Đây là những công trình lịch sử quan trọng khẳng định sự quan tâm sâu sắc của cấp ủy chính quyền đối với công tác lịch sử Đảng tại địa phương. Các Đảng bộ xây dựng Văn kiện đều xác định rõ lộ trình, quy trình thực hiện đảm bảo chặt chẽ theo quy chuẩn của một công trình khoa học, trung thành với bản gốc, bảo đảm tính chính xác, hệ thống, toàn diện, tính lịch sử, tính Đảng, bảo đảm nguyên tắc bảo mật và có giá trị sử dụng thuận lợi, lâu dài với hai hình thức phát hành là Ebook và sách in tạo thuận lợi cho mọi người nghiên cứu.
Qua theo dõi, hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy nhận thấy việc xây dựng văn kiện Đảng bộ cấp huyện cơ bản đã được cấp ủy, chính quyền địa phương đã quan tâm chủ động, thực hiện khá nghiêm túc và công phu. Song trong quá trình biên soạn xây dựng văn kiện tại cấp huyện cũng bộc lộ một số hạn chế nhất định. Bộ phận tham mưu giúp việc vẫn còn lúng túng trong triển khai quy trình thực hiện, tổ chức sưu tầm, phân loại tư liệu và tiến hành các bước triển khai biên soạn theo quy định, hướng dẫn của Trung ương, của Tỉnh.
Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn về công tác Lịch sử Đảng, để việc nghiên cứu, xây dựng, biên soạn, xuất bản Văn kiện Đảng bộ cấp huyện tại Lào Cai được thực hiện tốt và đồng bộ hơn trong thời gian tới, các cấp ủy chính quyền cần tiếp tục quan tâm thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp sau:
Một là, tiếp tục nâng cao nhận thức của các cấp ủy, trước hết là người đứng đầu các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền địa phương, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội trên địa bàn về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc nghiên cứu, biên soạn xây dựng Văn kiện Đảng bộ nói riêng và công tác Lịch sử Đảng nói chung đối với công tác xây dựng Đảng trong tình hình mới.
Hai là, cấp ủy huyện trực tiếp và thường xuyên tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác xây dựng Văn kiện Đảng bộ, coi đây là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng của cấp ủy đảng nhằm xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh đồng thời quan tâm chỉ đạo việc sưu tầm, khai thác, lưu giữ tư liệu, nghiên cứu, biên soạn, tuyên truyền, giáo dục Lịch sử Đảng.
Ba là, bộ phận tham mưu giúp việc biên soạn xây dựng Văn kiện cần nghiên cứu kỹ, bám sát các văn bản chỉ đạo, quy định, hướng dẫn của Trung ương của Tỉnh ủy, các tập Văn kiện được xây dựng xuất bản phải được thực hiện theo đúng Quy định số 1397-QĐ/TW, ngày 25-12-2019 của Tỉnh ủy Lào Cai về nghiên cứu, biên soạn, xuất bản lịch sử Đảng, lịch sử sở, ban, ngành, địa phương; Hướng dẫn số 33 – HD/BTGTU, ngày 30-7-2021 của Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Lào Cai về quy trình thẩm định các công trình lịch sử đảng bộ, lịch sử truyền thống các sở, ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trên địa bàn tỉnh Lào Cai.
Bốn là, các huyện ủy, thị ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc cần xây dựng kế hoạch, lộ trình để biên soạn, xuất bản (khuyến khích xuất bản dưới 2 hình thức ebook, bản in), tuyên truyền, lưu trữ Văn kiện Đảng bộ cấp mình chặt chẽ, bài bản, thông suốt, toàn diện có hệ thống. Phấn đấu đến năm 2025 cơ bản các Đảng bộ cấp huyện đều có kế hoạch và triển khai xây dựng Văn kiện Đảng bộ.
Năm là, cân đối dành nguồn lực thỏa đáng cho công tác xây dựng Văn kiện, kết hợp giữa kinh phí được giao với việc huy động các nguồn lực xã hội hóa để đẩy mạnh nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác nghiên cứu, biên soạn, xuất bản các công trình lịch sử nói chung và công tác biên soạn xây dựng Văn kiện Đảng bộ nói riêng.
Đẩy mạnh xây dựng Văn kiện Đảng bộ là một việc làm có ý nghĩa thiết thực thể hiện quyết tâm chính trị cao của cấp ủy huyện, đồng thời nhất quán giữa nhận thức và hành động trong việc xác định công tác nghiên cứu, biên soạn, tuyên truyền, giáo dục lịch sử đảng, lịch sử truyền thống trong đó có việc xây dựng Văn kiện Đảng bộ là nhiệm vụ chính trị quan trọng của Đảng. Việc thực hiện tốt một số nhiệm vụ và giải pháp trên chắc chắn góp phần quan trọng đưa công tác xây dựng Văn kiện Đảng bộ cấp huyện tại Lào Cai trong thời gian tới sẽ tạo ra bước đột phá, điểm nổi bật trong công tác Lịch sử Đảng, phấn đấu đưa Lào Cai trở thành một trong những tỉnh đầu tiên trong cả nước về việc hoàn thành bộ Văn kiện Đảng bộ cấp huyện.Thực hiện Chỉ thị số 15-CT/TW ngày 28-8-2002 của Ban Bí thư (khoá IX) về tăng cường và nâng cao chất lượng nghiên cứu, biên soạn lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam và Chỉ thị số 20-CT/TW ngày 18-1-2018 của Ban Bí thư (khóa XI) “Về tiếp tục tăng cường, nâng cao chất lượng nghiên cứu, biên soạn, tuyên truyền, giáo dục lịch sử Đảng”, ngày 25-11-2019 Tỉnh uỷ Lào Cai ban hành Chỉ thị số 40-CT/TU, về tăng cường, nâng cao chất lượng nghiên cứu, biên soạn, tuyên truyền giáo dục lịch sử Đảng trên địa bàn tỉnh. Tiếp đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Quy định số 1397-QĐ/TU, ngày 25-12-2019 về nghiên cứu, biên soạn, xuất bản lịch sử Đảng, lịch sử sở, ban, ngành, địa phương. Trên cơ sở đó, Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ chỉ đạo các cấp bộ đảng từ tỉnh đến cơ sở xây dựng và triển khai kế hoạch nghiên cứu, biên soạn, xuất bản lịch sử Đảng, địa phương, đơn vị theo giai đoạn và cụ thể cho từng năm
Tỉnh uỷ Lào Cai đặc biệt quan tâm đến công tác nghiên cứu, biên soạn và tuyền truyền Lịch sử Đảng, ở cấp tỉnh, từ năm 2013, Tỉnh ủy Lào Cai đã ban hành kế hoach số 71 - KH/TU ngày 13-12-2013 về xây dựng Văn kiện Đảng bộ tỉnh Lào Cai toàn tập từ khóa I đến khóa XIV và thành lập Ban xây dựng bản thảo Văn kiện Đảng bộ tỉnh Lào Cai toàn tập, nhằm giúp cho các nhà nghiên cứu, cán bộ, đảng viên và nhân dân, đặc biệt là các nhà lãnh đạo tiếp cận các nguồn thông tin, tư liệu mang tính hệ thống về sự sáng tạo, nhạy bén, kịp thời và toàn diện trong lãnh đạo của Đảng bộ địa phương qua các giai đoạn cách mạng, từ đó củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng.
Ngay sau khi được thành lập, Ban xây dựng bản thảo đã triển khai Kế hoạch xây dựng bản thảo Văn kiện Đảng bộ theo lộ trình thống nhất: (1). Sưu tầm tài liệu (2).Tiến hành xây dựng đề cương chi tiết (3). Hội thảo góp ý, hoàn thiện đề cương chi tiết, trình xin ý kiến chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy (4). Xây dựng bản thảo (5). Thẩm định, xác minh tư liệu, hiệu đính bản thảo (6). Tổ chức hội thảo góp ý, hoàn thiện bản thảo (7). Trình, xin ý kiến chỉ đạo của Thường trực, Ban Thường vụ Tỉnh ủy (8). Xin ý kiến các cơ quan chức năng về việc sử dụng các tài liệu có dấu mật vào văn kiện (9). Hội đồng xuất bản nghiệm thu (10). Phối hợp với Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật thẩm định, biên tập, in ấn, cấp phát đến các Đảng bộ trực thuộc, các Ban xây dựng Đảng, Văn phòng Tỉnh ủy, Thư viện tỉnh, thư viện huyện, thành phố; Trường chính trị tỉnh; các trường cao đẳng, chuyên nghiệp tỉnh;  Ban tuyên giáo, Trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện; Thường trực Tỉnh ủy, lãnh đạo Ban xây dựng bản thảo Văn kiện. Tính đến nay Lào Cai là tỉnh duy nhất trong cả nước ban hành được bộ Văn kiện hoàn chỉnh gồm 32 tập, dung lượng 43.200 trang. Đây là bộ Văn kiện có tính hệ thống, toàn diện mang ý nghĩa chính trị sâu sắc và có giá trị về mặt khoa học, thực tiễn to lớn.

Ở cấp huyện, nhận thức rõ việc xây dựng văn kiện Đảng bộ địa phương có ý nghĩa rất quan trọng đối với công tác nghiên cứu, tổng kết lý luận và thực tiễn. Cung cấp nguồn tư liệu tham khảo phục vụ cho công tác giảng dạy lịch sử địa phương, giáo dục lịch sử truyền thống trong các trường phổ thông, trung tâm chính trị cấp huyện, các chi, đảng bộ trực thuộc; giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng tại địa phương, góp phần xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh. Trong những năm gần đây, các đảng bộ cấp huyện đã quan tâm chỉ đạo công tác nghiên cứu, xây dựng văn kiện đảng bộ huyện. Hiện nay trên địa bàn tỉnh có Đảng bộ huyện Bắc Hà đã hoàn thành cuốn Văn kiện Đảng bộ huyện tập 1 (1950-1975), ra mắt vào ngày 09-3-2023, huyện đang tiếp tục xây dựng cuốn Văn kiện Đảng bộ huyện tập II (1976-2000), dự kiến sẽ xuất bản trong năm 2023. Ngày 29-3-2023 Đảng bộ thành phố Lào Cai ban hành Kế hoạch sưu tầm, biên soạn và xuất bản bộ sách văn kiện Đảng bộ thành phố Lào Cai từ khóa I đến khóa XXIII (giai đoạn 1950-2025). Đảng bộ thành phố xác định đây là công trình chào mừng Kỷ niệm 75 năm thành lập Đảng bộ thành phố Lào Cai (4-11-1950 – 4-11-2025) và chào mừng Đại hội Đảng bộ thành phố Lào Cai khóa XXIV, nhiệm kỳ 2025-2030. Công trình sẽ được thực hiện trong 3 năm với tổng số 48 tập. Các đảng bộ còn lại đang tiếp tục xây dựng kế hoạch nghiên cứu, biên soạn Văn kiện Đảng bộ cấp huyện, Lào Cai phấn đấu đến năm 2025 sẽ cơ bản hoàn thành xây dựng và xuất bản Văn kiện Đảng bộ cấp huyện.
Đây là những công trình lịch sử quan trọng khẳng định sự quan tâm sâu sắc của cấp ủy chính quyền đối với công tác lịch sử Đảng tại địa phương. Các Đảng bộ xây dựng Văn kiện đều xác định rõ lộ trình, quy trình thực hiện đảm bảo chặt chẽ theo quy chuẩn của một công trình khoa học, trung thành với bản gốc, bảo đảm tính chính xác, hệ thống, toàn diện, tính lịch sử, tính Đảng, bảo đảm nguyên tắc bảo mật và có giá trị sử dụng thuận lợi, lâu dài với hai hình thức phát hành là Ebook và sách in tạo thuận lợi cho mọi người nghiên cứu.
Qua theo dõi, hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy nhận thấy việc xây dựng văn kiện Đảng bộ cấp huyện cơ bản đã được cấp ủy, chính quyền địa phương đã quan tâm chủ động, thực hiện khá nghiêm túc và công phu. Song trong quá trình biên soạn xây dựng văn kiện tại cấp huyện cũng bộc lộ một số hạn chế nhất định. Bộ phận tham mưu giúp việc vẫn còn lúng túng trong triển khai quy trình thực hiện, tổ chức sưu tầm, phân loại tư liệu và tiến hành các bước triển khai biên soạn theo quy định, hướng dẫn của Trung ương, của Tỉnh.
Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn về công tác Lịch sử Đảng, để việc nghiên cứu, xây dựng, biên soạn, xuất bản Văn kiện Đảng bộ cấp huyện tại Lào Cai được thực hiện tốt và đồng bộ hơn trong thời gian tới, các cấp ủy chính quyền cần tiếp tục quan tâm thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp sau:
Một là, tiếp tục nâng cao nhận thức của các cấp ủy, trước hết là người đứng đầu các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền địa phương, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội trên địa bàn về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc nghiên cứu, biên soạn xây dựng Văn kiện Đảng bộ nói riêng và công tác Lịch sử Đảng nói chung đối với công tác xây dựng Đảng trong tình hình mới.
Hai là, cấp ủy huyện trực tiếp và thường xuyên tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác xây dựng Văn kiện Đảng bộ, coi đây là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng của cấp ủy đảng nhằm xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh đồng thời quan tâm chỉ đạo việc sưu tầm, khai thác, lưu giữ tư liệu, nghiên cứu, biên soạn, tuyên truyền, giáo dục Lịch sử Đảng.
Ba là, bộ phận tham mưu giúp việc biên soạn xây dựng Văn kiện cần nghiên cứu kỹ, bám sát các văn bản chỉ đạo, quy định, hướng dẫn của Trung ương của Tỉnh ủy, các tập Văn kiện được xây dựng xuất bản phải được thực hiện theo đúng Quy định số 1397-QĐ/TW, ngày 25-12-2019 của Tỉnh ủy Lào Cai về nghiên cứu, biên soạn, xuất bản lịch sử Đảng, lịch sử sở, ban, ngành, địa phương; Hướng dẫn số 33 – HD/BTGTU, ngày 30-7-2021 của Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Lào Cai về quy trình thẩm định các công trình lịch sử đảng bộ, lịch sử truyền thống các sở, ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trên địa bàn tỉnh Lào Cai.
Bốn là, các huyện ủy, thị ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc cần xây dựng kế hoạch, lộ trình để biên soạn, xuất bản (khuyến khích xuất bản dưới 2 hình thức ebook, bản in), tuyên truyền, lưu trữ Văn kiện Đảng bộ cấp mình chặt chẽ, bài bản, thông suốt, toàn diện có hệ thống. Phấn đấu đến năm 2025 cơ bản các Đảng bộ cấp huyện đều có kế hoạch và triển khai xây dựng Văn kiện Đảng bộ.
Năm là, cân đối dành nguồn lực thỏa đáng cho công tác xây dựng Văn kiện, kết hợp giữa kinh phí được giao với việc huy động các nguồn lực xã hội hóa để đẩy mạnh nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác nghiên cứu, biên soạn, xuất bản các công trình lịch sử nói chung và công tác biên soạn xây dựng Văn kiện Đảng bộ nói riêng.

Đẩy mạnh xây dựng Văn kiện Đảng bộ là một việc làm có ý nghĩa thiết thực thể hiện quyết tâm chính trị cao của cấp ủy huyện, đồng thời nhất quán giữa nhận thức và hành động trong việc xác định công tác nghiên cứu, biên soạn, tuyên truyền, giáo dục lịch sử đảng, lịch sử truyền thống trong đó có việc xây dựng Văn kiện Đảng bộ là nhiệm vụ chính trị quan trọng của Đảng. Việc thực hiện tốt một số nhiệm vụ và giải pháp trên chắc chắn góp phần quan trọng đưa công tác xây dựng Văn kiện Đảng bộ cấp huyện tại Lào Cai trong thời gian tới sẽ tạo ra bước đột phá, điểm nổi bật trong công tác Lịch sử Đảng, phấn đấu đưa Lào Cai trở thành một trong những tỉnh đầu tiên trong cả nước về việc hoàn thành bộ Văn kiện Đảng bộ cấp huyện.

Ngày nhận bài: 26/5/2023; ngày thẩm định 8/7/2023; ngày duyệt đăng: 13/7/2023